Bakterie w moczu są sygnałem alarmującym, zwłaszcza gdy pojawiają się powyżej ujścia z pęcherza moczowego. W końcu w prawidłowych warunkach mocz powinien być jałowy, czyli pozbawiony drobnoustrojów. Bakterie w moczu najczęściej świadczą o zapaleniu pęcherza moczowego (1, 2). Jednak kiedy bakterie pojawiają się w moczu i jakie ma to objawy? Poznaj odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.
Dlaczego bakterie w moczu są nienaturalnym zjawiskiem?
Choć bakterie są rozprzestrzenione w środowisku człowieka, to pewne struktury – układy i narządy powinny pozostać jałowe, czyli pozbawione wszelkich bakterii. Do tych przestrzeni, gdzie bakterie nie są mile widziane, zaliczamy nie tylko pęcherz moczowy, ale tak naprawdę cały układu moczowy. Zatem, gdy świeżo pobrany mocz jest źródłem drobnoustrojów i zawiera bakterie, warto wiedzieć, że nie jest to prawidłowe i świadczyć może o chorobie układu moczowego (1).
Bakterie w moczu wskazują na zachodzenie nieprawidłowości np. naruszenie integralności przewodu moczowego wywołane infekcją. W konsekwencji patogeny przedostają się do pierwotnie jałowej przestrzeni, nasilają powstawanie stanu zapalnego i zaburzają prawidłową produkcję moczu. Z kolei nieleczone infekcje wywołane przez bakterie mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych takich jak odmiedniczkowe zapalenie nerek (2).
Bakterie w moczu – norma
Zgodnie z tym co wspomniano wyżej, bakterie w moczu nie powinny być obecne. Zatem normą jest, gdy w badaniu nie stwierdza się ich obecności. Jednocześnie wartości 105 CFU (jednostek tworzących kolonie) na 1 ml moczu oznacza bakteriomocz (bakterie w moczu) i może świadczyć o infekcji układu moczowego (1).
Bakterie w moczu – skąd się biorą?
Bakterie w moczu pojawiają się w sytuacji, gdy dochodzi do ich przeniesienia z innych części ciała, bądź na skutek chorób lub wad anatomicznych. Biorąc pod uwagę budowę ciała człowieka, bakterie docierają do pęcherza najczęściej z okolic odbytu lub pochwy (u kobiet). Do transmisji bakterii dochodzić może podczas nieprawidłowej higieny czy stosunku seksualnego (1, 3).
W przypadku niemowląt i małych dzieci bakterie w moczu pojawiają się również z powodu występujących wad wrodzonych układu moczowego. Niekiedy także inne schorzenia mogą przyczynić się do przedostania patogenów do moczu. Najczęściej zdarza się tak, gdy występuje zakażenie innej części ciała, konieczne jest stosowanie cewnika (np. u osób leżących) lub dana osoba choruje na kamicę moczową. W przypadku tego schorzenia kamienie w drogach moczowych mogą utrudniać przepływ moczu, co sprzyja rozwojowi bakterii (1, 3).
Objawy i skutki bakteryjnego zakażenia układu moczowego
Bakteriomocz bezobjawowy
Bakteriomocz bezobjawowy to szczególna sytuacja kliniczna, gdy bakterie w moczu są obecne, ale nie powodują dolegliwości typowych dla zapalenia pęcherza takich jak np. ból czy pieczenie (1).
Czy bakterie w moczu są zaraźliwe?
Warto wiedzieć, że same bakterie w moczu nie są zaraźliwe, zwłaszcza podczas standardowych kontaktów społecznych. Warto jednak wiedzieć, że w specyficznych warunkach, np. podczas stosunku seksualnego, mogą być przenoszone na inną osobę (1, 4).
Rodzaje bakterii w moczu
Jeśli bakterie pojawiają się w moczu to najczęściej są te, które zasiedlają przewód pokarmowy i skórę człowieka. Pośród nich dominujące są Escherichia coli, K. pneumoniae, Enterococcus, Proteus mirabilis czy Pseudomonas aeruginosa (1, 3).
Bakterie w moczu w ciąży
Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety. Choć wiąże się z wieloma wspaniałymi momentami, to także jest okresem pełnym wyzwań. Wśród nich wyróżnia się właśnie wyższe ryzyko obecności bakterii w moczu. Jest to związane ze zmianami hormonalnymi, większym uciskiem na pęcherz i utrudnionym odpływem moczu. W przypadku kobiet w ciąży, nawet gdy bakterie w moczu nie powodują dolegliwości, zaleca się włączenie leczenia, gdyż obecność bakterii zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego czy małej masy urodzeniowej płodu (2).
Leczenie bakterii w moczu
Zgodnie z wytycznymi, bakterie obecne w moczu należy leczyć, gdy obecne są dodatkowe dolegliwości takie jak ból, pieczenie podczas oddawania moczu czy ciągłe parcie na mocz. Świadczy to rozwinięciu pełnoobjawowego zapalenia pęcherza moczowego, które nieleczone, jest nie tylko bolesne, ale także może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych takich jak choćby odmiedniczkowe zapalenie nerek i inne choroby układu moczowego (2, 5).
Wśród leków pierwszego rzutu stosuje się antybiotyki. Rodzaj antybiotyku dobierany jest do bakterii, która jest obecna w moczu. Następnie dodatkową formą terapii, jako wsparcie leczenia, stosuje się leki i napary ziołowe, żurawinę czy ciepłe okłady (1, 5).
Urosept(R) – ogranicz rozwój bakterii w moczu!
Urosept(R) to lek ziołowy, który zaleca się stosować podczas zakażenia dróg moczowych i podczas kamicy nerkowej. Urosept(R) wspiera przewód moczowy podczas infekcji dróg moczowych, a także zapobiega ich nawrotom (6). Jak działa Urosept(R)?
Dzięki temu, że zawiera składniki ziołowe, ma łagodne działanie moczopędne. W konsekwencji wspiera terapię chorób układu moczowego. Wśród kluczowych składników leku Urosept(R) warto wymienić m. in. zioła takie jak liść brzozy, który ma właściwości przeciwbakteryjne i moczopędne. Dodatek rumianku wspiera działanie przeciwzapalne, a korzeń pietruszki działa rozkurczająco (6).
Podsumowując, bakterie pojawiające się w moczu najczęściej świadczą o zaburzeniu np. zapaleniu pęcherza czy utrudnionym odpływie moczu. Gdy ich obecność powoduje odczuwanie bolesnych dolegliwości czy pieczenie podczas oddawania moczu, zaleca się konsultację z lekarzem i włączenie odpowiedniego leczenia. Wsparciem do farmakoterapii mogą być także leki i napary ziołowe o działaniu moczopędnym.
Bibliografia:
- Jan Duława, Robert Drabczyk. Bakteriomocz bezobjawowy. Interna – mały podręcznik 2024. Dostęp 12.04.2025.
- Jan Duława, Robert Drabczyk. Zakażenia układu moczowego. Interna – mały podręcznik 2024. Dostęp 12.04.2025.
- R. Drabczyk. Zapalenie pęcherza i inne zakażenia układu moczowego – objawy, przyczyny, leki i leczenie. Medycynapraktyczna.pl, dostęp online 12.04.2025.
- R. Drabczyk. Jak mogę sobie pomóc w bardzo częstych zakażeniach układu moczowego? 2014. Medycynapraktyczna.pl, dostęp online 12.04.2025.
- T. Nieszporek. Leki na zapalenie pęcherza 2012. Medycynapraktyczna.pl, dostęp online 12.04.2025.
- Urosept(r). Informacje dla pacjenta. Ulotka informacyjna. Data aktualizacji 2015.